นกแก้วเซเนกัล (Senegal Parrot) มันเป็นนกตัวเล็กจากทวีปแอฟริกาที่มีจุดเด่นตรงสีหัวและสีตัวที่ไม่เหมือนใคร มาพร้อมกับความน่ารักและแสนรู้ของมัน มาทำความรู้จักนกแก้วตัวนี้ให้มากขึ้นในบทความนี้กัน
ข้อมูลทั่วไปของนกแก้วเซเนกัล
- น้ำหนัก: 100 – 150 กรัม
- อายุขัย: 25 – 30 ปี หรือมากกว่านี้
- ความฉลาด: ฉลาดพอสมควร
- ความยาวตัว: ราวๆ 23 ซม.
- ถิ่นกำเนิด: ทวีปแอฟริกาตอนใต้และกลาง
- ชื่อทางวิทยาศาสตร์: Poicephalus senegalus
- ลักษณะเฉพาะ: ดวงตากลมโตที่มีสีเหลืองข้างนอกและสีดำข้างใน ขนส่วนหัวจะเป็นสีเทา สีขนที่ส่วนอื่นจะเป็นสีเขียวและเหลืองสวยงาม หางสั้น หัวและจะงอยปากค่อนข้างใหญ่
ประวัติของนกแก้วเซเนกัล
นกสายพันธุ์นี้มีถิ่นกำเนิดในป่าอันกว้างใหญ่ที่ตั้งอยู่ในทวีปแอฟริกาตอนใต้และตอนกลาง มันดำรงชีพโดยการออกหาอาหารเป็นกลุ่มเล็กๆ โดยอาหารของมันจะเป็นเมล็ดพืชและผลไม้เป็นหลัก มีการค้นพบและระบุข้อมูลเกี่ยวกับมันเป็นครั้งแรกในช่วงศตวรรษที่ 18 ซึ่งในอดีตมันมักจะเป็นหนึ่งในศัตรูพืชของเหล่าเกษตรกร แต่ว่าเมื่อเวลาผ่านไป ผู้คนก็เริ่มนำมันมาเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยง ส่งผลให้ในปัจจุบันมันเริ่มเป็นที่รู้จักในฐานะสัตว์เลี้ยงคู่ใจของมนุษย์
ข้อควรระวัง
ก่อนเลี้ยงนกควรต้องศึกษาเรื่องกฎหมายก่อน ในปัจจุบันนกบางสายพันธุ์ถูกจัดอยู่ใน CITES บัญชีหมายเลข 1, 2, และ 3 ซึ่งแต่ละบัญชีก็จะมีกฎระเบียบที่ต่างกันออกไป ซึ่งคุณต้องตรวจสอบให้แน่ชัดก่อนว่าในปัจจุบันนกสายพันธุ์นี้อยู่ที่ CITES บัญชีไหนหรือไม่ มีกฎหมายและข้อบังคับเกี่ยวกับการซื้อขายครอบครองนกสายพันธุ์นี้ในปัจจุบันอย่างไร ซึ่งต้องปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด และห้ามซื้อนกที่ถูกดักจับจากป่าอย่างผิดกฎหมาย
ลักษณะนิสัยของนกแก้วเซเนกัล
มันมักจะเป็นนกที่มีความอ่อนโยน อ่อนหวาน น่ารัก และเป็นมิตร มันชอบใช้เวลาไปกับการอยู่ร่วมกับคนที่มันรัก แต่ถ้าคุณไม่มาใช้เวลากับมันมากพอ มันก็อาจจะหดหู่และมีความเครียดสะสมได้ แต่ว่านกแก้วบางตัวอาจจะรักเจ้าของของมันแค่คนเดียว ดังนั้น นกแก้วบางตัวอาจจะเข้ากันกับคนในบ้านได้ไม่ค่อยดีนัก แต่มันก็ขึ้นอยู่กับนกแก้วแต่ละตัว บางตัวก็อาจจะเป็นมิตรกับทุกๆ คนในบ้าน เราจึงควรฝึกให้มันเข้าสังคมกับผู้เลี้ยงและคนในบ้านตั้งแต่เด็กๆ เพื่อให้มันคุ้นเคยกับคนอื่นด้วย
การพูดคุยและส่งเสียง
ถึงแม้ว่ามันมีแนวโน้มที่จะส่งเสียงร้องน้อยกว่านกแก้วหลายๆ สายพันธุ์ แต่เสียงร้องของมันก็ค่อนข้างดังอยู่ดี ส่วนเรื่องการเลียนแบบเสียง มันสามารถเลียนแบบเสียงธรรมชาติของตัว เช่น เสียงแมว เสียงสุนัขเห่า แม้กระทั่งเสียงมนุษย์พูดคุยกันมันก็สามารถเลียนแบบได้ คุณจึงสามารถสอนมันให้พูดได้ แต่เสียงพูดมันก็ไม่ได้ชัดเจนมากนัก
ลักษณะภายนอกและความหลากหลายของนก
สีและลักษณะภายนอก
สีขนบริเวณหัวของมันจะเป็นสีเทา ส่วนใต้ท้องและใต้ปีกจะเป็นสีเหลืองอมส้ม ส่วนบริเวณอื่นๆ จะเป็นสีเขียวสดใส ตรงส่วนแบ่งของสีทั้งสองที่ช่วงอกและท้องจะมีลักษณะเป็นรูปตัว V แต่ทั้งนี้ ก็ยังมีสีพิเศษอื่นๆ ที่เกิดจากการกลายพันธุ์ เช่น สีส้มเหลือง

การดูแลนกแก้วเซเนกัล
การดูแลด้านอาหารการกิน
เราสามารถซื้ออาหารเม็ดสำหรับนกให้น้องทานได้เลย โดยอาหารเม็ดสำหรับนกสามารถอยู่ที่สัดส่วนประมาณ 50 – 75% ของปริมาณอาหารทั้งหมด แนะนำว่าให้เป็นสูตรที่มีส่วนผสมของธัญพืชและผลไม้อบแห้ง และอีกราวๆ 25% สามารถเป็นอาหารสดชนิดต่างๆ ให้น้องทานเพื่อเสริมสารอาหาร อาหารสดดังกล่าวสามารถเป็นผัก ผลไม้ หรือธัญพืชชนิดต่างๆ ก็ได้ เช่น เมล็ดทานตะวัน, กล้วย, แอปเปิ้ล (เอาเมล็ดออกแล้ว), คะน้า, ถั่วฝักยาว, แครอท และอื่นๆ แต่ทั้งนี้ สัดส่วนอาหารเหล่านี้สามารถปรับเปลี่ยนได้แล้วแต่ความเหมาะสม ถ้าน้องทานอาหารสดเหล่านี้ไม่หมดก็ควรเอาออกมาเปลี่ยน ไม่ควรให้น้องทานอาหารค้างคืนที่อาจจะบูดแล้ว เพราะมันอาจจะส่งผลให้น้องป่วยได้ (ถ้าเป็นลูกนกต้องให้อาหารชงสำหรับลูกป้อนโดยเฉพาะก่อน)
การดูแลขนและความสะอาด
นกเป็นสัตว์ที่จะคอยจัดแต่งขนและทำความสะอาดตัวเองอยู่แล้ว จึงไม่จำเป็นต้องกังวลความสะอาดของน้องมากนัก แต่ถ้าหากว่าน้องเริ่มสกปรกและส่งกลิ่นเหม็น เราสามารถนำกะละมังหรือถาดที่มีน้ำตื้นๆ ให้น้องเล่นและอาบน้ำตัวเอง หรือจะเป็นการเปิดก๊อกน้ำเบาๆ ให้น้องอาบน้ำตัวเองก็ได้
การดูแลเรื่องที่อยู่อาศัย
กรงที่อยู่อาศัยของนกนั้นไม่ควรมีขนาดที่เล็กเกินไป กรงควรจะมีพื้นมากพอที่จะให้นกกระพือปีกได้ ที่ที่ตั้งกรงของน้องควรไม่มีแดดแรงส่องถึง ไม่อับชื้น และมีอากาศถ่ายเท และผู้เลี้ยงต้องคอยดูแลความสะอาดของกรงนกอย่างสม่ำเสมอ ในกรงควรมีคอนให้นกเกาะ และควรนำของเล่นสำหรับนกชนิดต่างๆ เช่น ของเล่นที่ทำจากไม้ คอนเชือก และอื่นๆ เข้าไปให้นกเล่นแก้เบื่อ
การออกกำลังกายและอื่นๆ
เพื่อสุขภาพที่ดี นกก็ต้องการการออกกำลังกายเหมือนสัตว์ชนิดอื่นๆ เช่นกัน คุณสามารถนำน้องออกมาเล่นในห้องที่ปลอดภัยข้างนอกกรงบ้าง ประมาณวันละหนึ่งชั่วโมงหรือมากกว่านี้ก็ดี เพื่อให้มันได้ออกมาเล่นเปิดโลกข้างนอก และมีปฏิสัมพันธ์กับคุณและผู้คนในบ้านบ้าง ซึ่งมีส่วนช่วยให้มันไม่เหงา ไม่หดหู่ และไม่เก็บกด หรืออาจจะพามันไปบินในที่ที่ปลอดภัยบ้างก็ได้ แต่ทั้งนี้ ควรจะใส่เอี๊ยมเวลาพามันไปบินเพื่อป้องกันไม่ให้นกบินหนีไป
ปัญหาสุขภาพที่อาจพบใน Senegal Parrot
- โรคจะงอยปากและขน (Psittacine beak and feather disease): เป็นโรคที่เกิดจากไวรัสที่สามารถติดต่อกันได้ อาการที่สามารถสังเกตได้จากภายนอก คือ นกขนร่วงผิดปกติ จะงอยปากผิดรูปและแตก เซื่องซึม บินได้ไม่ดีเหมือนเก่า ซึ่งอาจจะส่งผลให้เกิดอาการแทรกซ้อนอย่างอื่น ถ้านกคุณมีอาการเหล่านี้ ให้นำน้องไปพบสัตวแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ พร้อมกับแยกนกตัวที่แข็งแรงออกจากกัน เพื่อป้องกันการติดต่อของโรค
- ไรในนก (Bird Mites): ไรในนกนั้นร้ายกว่าที่คุณคิด เพราะมันอาจจะทำให้นกของคุณเสียชีวิตได้ และยังสามารถสร้างความรำคาญให้กับมนุษย์อีกด้วย อาการที่สามารถสังเกตได้ คือ นกจะน้ำหนักตัวลดลง ขนยุ่ง และน้องจะกัดขนและตกแต่งขนบ่อยผิดปกติ ขนร่วง และผิวหนังเป็นแผล วิธีป้องกันเบื้องต้น คือ หมั่นรักษาความสะอาดกรงของน้อง ไม่ให้กรงของน้องมีความอับชื้น และไม่ให้น้องเข้าใกล้นกจากธรรมชาติตัวอื่น โดยเฉพาะนกพิราบ ที่อาจจะมีไรนกติดมาด้วย
- โรคซิตาโคซิส (Psittacosis): หรือที่เรียกกันว่า “โรคไข้นกแก้ว” มันเป็นโรคที่สามารถติดจากนกและสัตว์ปีกอื่นๆ สู่คนผ่านการหายใจ ผู้ที่ติดเชื้อนี้จะมีอาการเป็นไข้ ตัวสั่น ปวดศีรษะ นกที่อาจจะติดเชื้อไวรัสนี้จะมีอาการเซื่องซึม ถ่ายบ่อย ไม่ค่อยทานอาหาร และมูลนกจะมีสีแปลกไปจากปกติ
- โรคกระเพาะขยาย (Proventricular Dilatation Disease): อาการที่สามารถสังเกตได้คือ นกจะตัวผอมลง น้ำหนักลดเรื่อย เซื่องซึม และอาเจียน แต่นกบางตัวอาจจะไม่แสดงอาการออกมาให้เห็นจนกระทั่งเริ่มอาการหนักแล้ว
Senegal Parrot เหมาะกับผู้ที่
- ชอบนกที่เชื่อง อ่อนหวาน
- ชอบนกตัวค่อนข้างเล็ก
- ชอบนกที่อยู่ง่าย กินง่าย ดูแลง่าย
- มีพื้นที่ในการเลี้ยงนกไม่มากนัก
- มีเวลาอยู่ร่วมกัน ให้ความสนใจ และดูแลมันพอสมควร
คำถามที่พบบ่อย
- น้องชอบให้ลูบจับไหม: แล้วแต่นิสัยของนกแต่ละตัว บางตัวให้จับตามปกติ แต่บางตัวไม่ชอบให้จับมากนัก
- มีน้องขายในไทยไหม: น่าจะมีขายในไทย ลองค้นหากันดูนะ
- น้องส่งเสียงร้องเยอะไหม: เห็นผู้เลี้ยงในต่างประเทศหลายๆ ท่านบอกว่ามันเป็นนกแก้วที่ค่อนข้างเงียบ แต่บางท่านก็บอกว่ามันชอบกรีดร้องพอสมควร น่าจะขึ้นอยู่กับนิสัยนกแต่ละตัวมากกว่า
เรื่องนกๆ ที่คุณอาจจะชอบ
อ่านเรื่องไหนต่อดี
เมนคูน (Maine Coon) ข้อมูล ลักษณะนิสัยและการดูแลแมวสายพันธุ์นี้
อาการฮีทสโตรกในสุนัข หรือ โรคลมแดด
ชเนาเซอร์ (Standard Schnauzer) ข้อมูล ลักษณะนิสัยและการดูแลสุนัข
อาคิตะ อินุ (Akita Inu) ข้อมูล ลักษณะนิสัยและการดูแลสุนัขสายพันธุ์จากญี่ปุ่น
ปอมสกี้ (Pomsky) ข้อมูล ลักษณะนิสัยและการดูแลสุนัข
250+ ชื่อสุนัขตัวเมีย ที่ฟังดูเข้ากันกับความเป็นผู้หญิงของเจ้าตูบ
เฟลมิช ไจแอนด์ (Flemish Giant) ข้อมูล ลักษณะนิสัยและการดูแลกระต่าย
โนวา สก๊อตเทีย ดั๊ก โทริ่ง รีทริฟเวอร์ (Nova Scotia Duck Tolling Retriever)